کاربرد زئولیت در بتن | میزان استفاده + خواص

در سال های اخیر صنعت ساختمان در بخش های گوناگون از جمله ساختن سد و احداث سازه های بتنی با مقاومت مطلوب تر و عمر مفید بیشتر رشد چشمگیری داشته است. متعاقبا و به موازات افزایش نیاز به بتن، تولید سیمان نیز رشد چشمگیری داشته و پیش بینی می شود ایران به رتبه برتر جدول تولید سیمان دنیا تبدیل شود. این امر علاوه بر آلودگی های زیست محیطی منجر به مصرف فزاینده انرژی در کشور خواهد شد. چاره امر، استفاده از پوزولان های طبیعی است که بتواند جایگزین بخشی از سیمان مصرفی در بتن شود. زئولیت به عنوان یک پوزولان طبیعی ارزان قیمت و در دسترس، گزینه مناسبی برای کاهش مصرف سیمان می باشد.

زئولیت در بتن چیست؟

کشور ایران دارای کانسارهای غنی زئولیت در نواحی دماوند، سمنان، کرمان و کوه های جنوبی تهران می باشد. در سمنان می توان معادن غنی زئولیت را در جنوب کوه های طلحه و همچنین سرکویر رشم ردیابی کرد. در ساخت بتن نیز از زئولیت استفاده می شود. قابلیت جذب و حبس کردن آب در ساختار زئولیت این امکان را فراهم می آورد که در زمان نیاز بتن، آب محبوس در زئولیت آزاد شده و واکنش های سیمان را کامل کند. بنابراین از ترک خوردن بتن جلوگیری می شود. سایت iopscience.iop درباره این موضوع گفته است:

The addition of zeolite is expected to improve the function of cement as a binder in a concrete mixture because it has the similar building blocNs as cement. The adY dition of zeolite material in the concrete mixture is expected to increase the strength and quality of concrete compared to ordinary concrete

این موضوع سبب افزایش مفید بتن و مقاومت در برابر عوامل خارجی می گردد. لذا زئولیت در بتن به عنوان یک مکمل سیمانی نقش موثری در کاهش مصرف سیمان دارد. این کانی در ساخت بتن های نسوز و مقاوم در برابر آتش نیز استفاده می شود. نقش زئولیت در این نوع بتن، اطفاء حریق از طریق آزاد کردن گازهای پرجذب شده مانند بخار آب و دی اکسید کربن و رهاسازی بازدارنده های شعله مثل هالیدی های آلی است.

تاثیر زئولیت در بتن خود متراکم

زئولیت در بتن به عنوان یک پوزولان طبیعی جایگزین بخشی از سیمان، به واسطه قیمت ارزان نه تنها روند تولید بتن را اقتصادی تر می کند بلکه خواص رئولوژیکی و استحکام سیمان را افزایش می دهد. لذا افزایش مقاومت بتن پس از استفاده از زئولیت در ساخت آن، دور از انتظار نیست. چنانچه از مقادیر مناسب و به اندازه زئولیت در بتن استفاده شود، انبساط ناشی از واکنش قلیایی سنگدانه ها در بتن محدود می شود.

برای افزایش تاثیر زئولیت در این مورد می توان زئولیت را تا 500 درجه سانتیگراد پیش گرمایش داد یا آن را به ذرات کوچک تر خرد کرد و یا خاصیت تبادل یونی آن را با غوطه ور کردن در محلول کلرید آمونیوم افزایش داد.بتن های سبک به دلیل پایین بودن میزان مقاومت، به صورت محدود در سازه های استفاده می شود. امروزه با افزایش مقدار سیمان در ساخت چنین بتن هایی، محدودیت مصرف آن را در صنعت ساختمان مرتفع کرده اند.

بر اساس تحقیقات صورت گرفته، با جایگزینی بخشی از سیمان با ترکیب معدنی زئولیت، علاوه بر افزایش میزان جذب آب بتن و کاهش وزن مخصوص، مقاومت بتن نیز افزایش می یابد. با توجه به آن چه گفته شد به طور خلاصه مزایای استفاده از زئولیت در بتن شامل موارد زیر است:

• افزایش مقاومت و عمر مفید بتن
• کاهش تخلخل و نفوذپذیری بتن با پر کردن حفره های موجود در آن
• کمک به بهبود تراکم زیرساختارهای بتنی
• بهبود عملکرد سازه های بتنی در اقلیم با شرایط نامناسب
• ارزان و در دسترس بودن زئولیت

میزان استفاده از زئولیت در بتن

بر اساس آزمایشات صورت گرفته چنان چه میزان زئولیت در بتن کمتر از 15-10 درصد باشد، مقاومت بتن در همه سنین افزایش می یابد. چنانچه بیش از 15 درصد ( تا 20%) زئولیت در بتن جایگزین سیمان شود، مقاومت اولیه بتن که کمتر از 28 روز است، به طور موقت کاهش می یابد. اما مقاومت بتن در سنین بالا ( 180-90 روز ) به طور فزاینده ای بالا رفته و تثبیت می گردد.

در صورتی که از پوزولان طبیعی زئولیت در بتن، به عنوان جایگزین سیمان استفاده شود، نفوذپذیری و منافذ بتن کاهش می یابد. طبق بررسی ها مقدار مناسب جایگزینی زئولیت به جای سیمان، 10 الی 20 درصد می باشد. در مقایسه تاثیر زئولیت و خاکستر بادی و دوده سیلیسی در مقاومت و کاهش جذب آب در بتن مشخص شد زئولیت تاثیری بینابین دارد. به این معنی که در این مورد قوی تر از خاکستر بادی عمل کرده، اما نقشی ضعیف تر از دوده سیلیسی دارد.

زئولایف یکی از منابع معتبر عرضه و فروش زئولیت سمنان از جمله زئولیت مخصوص بتن، زئولیت آکواریوم، زولیت خوراکی و زئولیت تصفیه آب می باشد. چنان چه در زمینه انتخاب زئولیت متناسب با مقصود و انتظارات خود در صنعت نیاز به دریافت مشاوره هستید یا قصد خرید انواع زئولیت را دارید، کارشناسان متخصص ما در این زمینه آماده ارائه راهنمایی لازم می باشند.

سخن پایانی

همانطور که گفتیم زئولیت یک پوزولان طبیعی است که با پر کردن حفرات موجود در بتن سبب کاهش تخلخل و نفوذپریری بتن و در نهایت افزایش مقاومت و دوام آن می شود. به این ترتیب خطرات ناشی از زلزله و تخریب سازه ها کاهش می یابد. ضمن این که با جایگزینی بخشی از سیمان مصرفی در ساخت بتن، در مصرف سیمان نیز صرفه جویی خواهد شد.

سوالات متداول

1- کاربرد زئولیت در بتن خود متراکم چیست؟

با جایگزین کردن بخشی از سیمان با زئولیت بتن می توان مقاومت بتن را افزایش داد . علاوه بر آن به واسطه قیمت ارزانش نه تنها روند تولید بتن را اقتصادی تر می کند بلکه خواص زئولوژیکی و استحکام سیمان را نیز افزایش می دهد.

2- میزان استفاده از زئولیت در بتن چقدر است؟

اگر میزان زئولیت در بتن کمتر از 15-10 درصد باشد، مقاومت بتن در همه سنین افزایش می یابد و اگر بیش از 15 درصد ( تا 20%) زئولیت در بتن جایگزین سیمان شود، مقاومت اولیه بتن، به طور موقت کاهش می یابد.