زئولیت یک ماده معدنی با ساختاری منحصر به فرد است که سبب می شود در پروسه تصفیه آب و پالایش فاضلاب عملکرد خوبی داشته باشد. این کانی قادر است با تکیه بر ویژگی تبادل یونی خود فلزات سمی، مواد آلی و آلاینده های موجود در آب و پساب ها را جذب کند. مهم ترین و کاربردی ترین خصوصیات زئولیت که سبب کاربرد گسترده آن در صنایع از جمله تصفیه آب و فاضلاب گشته، قدرت کاتالیزوری و جذب فوق العاده آن است. به این ترتیب قادر به جذب عناصر سمی چون روی، مس، آهن و منگنز موجود در آب و هواست.
اساس کار زئولیت در تصفیه آب
به منظور فرایند تصفیه، آب را از روی بستری از زئولیت عبور می دهند. در جریان این امر فلزات سنگین و آلاینده ها توسط ذرات زئولیت جذب می شود. این ماده یکی از قوی ترین فیلترهای طبیعی است که به جهت دارا بودن ساختار متخلخل می تواند جایگزین دانه های شن در فیلترهای شنی شود. منافذ و کانال های موجود در ساختمان کانی این امکان را فراهم می آورد که مولکول ها یا یون های خاصی را بر اساس اندازه، شکل و قطبیت خود از آب جذب کند.
نکته ارزشمند در مورد زئولیت این که قابل احیا با محلول آب و نمک است. به طور کلی سختی آب ناشی از یون های فلزات باردار معلق است که فیلتر کردن آن ها یکی از دشوارترین مراحل تصفیه آب می باشد. زئولیت معدنی که حاوی یون های مثبت هیدراته در سطح خود است، به کمک ویژگی تبادل یونی خود قادر به جذب فلزات سنگین بوده و لذا سختی آب را کم می کند.
بازده تصفیه آب با فیلتر زئولیتی بسته به نوع زئولیت مصرفی، اندازه ذرات کانی، غلظت آلاینده های موجود در آب و مدت زمان تماس آب با ذرات زئولیت متفاوت خواهد بود. آمونیاک و اسید هیومیک دو آلاینده موجود در آب های سطحی است که توسط ترکیب معدنی زئولیت قابل زدودن است. حذف کامل این دو آلاینده بستگی به پی اچ آب، غلظت اولیه آمونیاک و اسید هیومیک محلول، دما و مدت زمان تماس دارد.
کاربرد زئولیت در تصفیه آب
یکی از روش های تصفیه آب استفاده از زئولیت می باشد. فیلترهای زئولیتی عملکرد بهتری نسبت به فیلترهای ماسه ای و کربنی داشته و درصد خلوص آب خروجی از آنها بالاتر خواهد بود. سختی آب که در اثر وجود یون های فلزات سنگین در آن ایجاد می شود، سبب آسیب به دستگاه گوارش شده و با رسوب در کلیه ها و مثانه، ایجاد سنگ خواهد کرد. بنابراین از بین بردن سختی آب یکی از مهم ترین و سخت ترین مراحل تصفیه آب است که این مهم با استفاده از زئولیت به آسانی انجام پذیر می باشد.
وجود یون های فلزاتی چون منیزیم، کلسیم و روی در مقادیر مختلف سبب ایجاد سختی در آب می گردد. در صورتی که این آب از روی بستری از زئولیت عبور داده شود، مقدار زیادی از این یون ها توسط این ماده معدنی جذب و از آب خارج می شود. لذا درجه سختی آب به میزان قابل توجهی کاهش می یابد. این فرایند همچنین سبب شفاف شدن آب و حذف رنگ و بوی بد از آب شده و کیفیت آن را بالا می برد.
میزان بالای آهن موجود در آب نیز می تواند برای سلامتی انسان مضر باشد. زئولیت معدنی با خاصیت تبادل یونی خود قادر به جذب آهن موجود در آب و کاهش سطح آن تا حد زیادی می باشد. نکته مهمی که باید بدانیم این است که پارامترهایی چون پی اچ و دمای آب، نوع و مقدار آلاینده های معلق در آب بر قدرت جذب توسط بستر زئولیتی تاثیرگذار است.
اما زئولیت علی رغم خواص مفید و موثر در تصفیه آب، قادر به زدودن باکتری ها و ویروس های احتمالی موجود در آب نیست. بنابراین بهتر است از سایر روش های تصفیه مثل ضدعفونی با کلر و یا اشعه ماوراء بنفش به صورت ترکیبی استفاده شود تا از سلامت آب آشامیدنی مطمئن شویم. سایت keiken-engineering درباره کاربرد زئولیت در تصفیه آب گفته است:
Zeolite is used for water filtrations purposes because it makes for an excellent medium. It is an efficient and reliable filtration medium for filtering out contaminants easily. Not just that, it can also help filter industrial wastewater. Industries looking for a reliable and low-risk method of water filtration can consider zeolite
زئولیت تصفیه آب باید خصوصیات زیر را داشته باشد:
- آبگیری زیاد
- وزن مخصوص پایین با حجم خالی زیاد
- ثبات ساختمان بلوری طوری که پس از آبگیری تخریب نشود
- قابلیت تبادل یونی
- وجود کانال ها و مجراهای یکنواخت در بلورهای آبگیری شده
- قابلیت جذب گازها و بخارها
- خاصیت کاتالیزوری
- برخورداری از قابلیت هدایت الکتریکی
پس از این که آب از روی بستر زئولیتی عبور داده شد، انتظار می رود تغییرات زیر اتفاق بیفتد:
- شفافیت آب و کاهش کدری آب
- حذف فلزات سمی و خطرناک
- حذف هیدروکربن ها
- زدودن آمونیاک موجود در آب
- حذف نیترات و فسفات
- پاکسازی آب از روغن ها
- برطرف کردن بوی نامطبوع آب
کاربرد زئولیت در تصفیه فاضلاب
با توجه به کاهش بارندگی ها و مشکل کم آبی، تصفیه فاضلاب انسانی و صنعتی و استفاده مجدد در سایر بخش ها مانند کشاورزی، همواره از دغدغه های مسئولین امر بوده است.
زئولیت معدنی با توجه به قدرت جذب فوق العاده و همچنین قابلیت تبادل یونی، گزینه مطلوبی برای تصفیه انواع فاضلاب می باشد. این ماده به راحتی قادر به جذب آلاینده های خطرناک موجود در پساب ها بوده و می تواند گازها و بخارهای مسموم مثل مونوکسیدکربن و فرمالدهید را از فاضلاب صنعتی بزداید. استفاده از سایر روش های پاکسازی شیمیایی و بیولوژیکی به موازات بستر زئولیتی، حداکثر نتیجه را در پالایش پساب ها ایجاد خواهد کرد.
زئولیت تصفیه آب را از کجا بخریم؟
با توجه به متعدد بودن انواع زئولیت در طبیعت مانند زئولیت خوراکی، زئولیت کشاورزی و … و کاربرد اختصاصی هر کدام بر اساس ویژگی های ساختاری، یکی از دغدغه های خریداران زئولیت معدنی، تهیه نوع متناسب با کاربرد آن در صنعت خاص است تا بهترین نتیجه حاصل شود. چه بسا اشتباه در انتخاب زئولیت می تواند اثرات زیانباری به دنبال داشته و یا حداقل بی فایده بوده و منجر به هدررفت سرمایه شود.
مجموعه زئولایف به عنوان بهترین مرکز فروش زئولیت با بهره مندی از کارشناسان متعهد و مجرب در حوزه فروش انواع زئولیت از جمله زئولیت تصفیه آب و فاضلاب، زئولیت پرورش ماهی و زئولیت آکواریوم آماده ارائه مشاوره در این خصوص و ثبت سفارش خرید مشتریان محترم می باشند.
سخن پایانی
با توجه به مطالبی بالا خدمتتان گفتیم، می توانیم نتیجه بگیریم که زئولیت به عنوان یک ماده طبیعی و دوستدار محیط زیست، محیط مناسبی برای زدودن ناخالصی های آب و تصفیه آن می باشد. از دیگر مزایای استفاده از این کانی در فرایند پاکسازی آب، ارزان بودن آن نسبت به رزین های تبادل یونی است. همچنین هزینه نگهداری از آن پایین بوده و امکان احیا و استفاده مجدد، تنها پس از شستشوی ساده با آب و نمک وجود دارد. با شارژ مجدد زئولیت می توان بارها از آن استفاده کرد.
سوالات متداول
1- کاربرد زئولیت در تصفیه آب چیست؟
2- کاربرد زئولیت در تصیه فاضلاب چیست؟
جذب بالا و حذف گازهای سمی مانند مونوکسیدکربن و فرمالدهید در فاضلاب های صنعتی مهم ترین کاربرد زئولیت در تصفیه فاضلاب است.